ทำไมประเทศไทยเรา ถึงใช้ การสอนแบบหนังสือเป็นฐานกันอยู่ ?
วันนี้ ผมขอแนะนำการสอนอีกหนึ่งรูปแบบ มันคือ การสอนโดยใช้ โมเดลเป็นฐาน (Model based learning)
ไอเดียของเทคนิคการสอนแบบนี้ ง่ายๆ คือ มนุษย์เราถูกสร้างมาเพื่อเรียนรู้โดยประสาทสัมผัส หมายถึงถ้าอะไรก็ตามที่ได้จับ ได้ลองดม ลองเล่นดู จะเกิดการเรียนรู้ได้ดีกว่า แค่การมองดู หรือ การฟังเพียงอย่างเดียว
ไอเดียในงานวิจัยนี้ คือ
1. นอกจาก การเริ่มต้นด้วยคำถาม (Start with "Why") แล้วนี้เป็นอีกหนึ่งเทคนิคที่น่าสนใจในการนำผู้เรียนเข้าสู่เนื้อหาการเรียนได้เป็นอย่างดี..>การสอนที่ดีคือการกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความอยากรู้อยากเห็น (Curiosity)
2. มนุษย์เราเรียนรู้โดยการใช้ประสาทสัมผัสทั้งห้า โดยเฉพาะอะไรที่จับต้องได้ ก็ยิ่งกระตุ้นการเรียนรู้ได้เป็นอย่างดี
3. เนื้อหาบางอย่าง ยากมากที่จะอธิบายให้เข้าใจได้ตรงกัน โดยเฉพาะในด้านวิทยาศาสตร์ที่มีทฤษฎีมากมาย ซึ่งเราจะทำให้ผู้เรียนสนใจทฤษฎีเหล่านี้ได้อย่างไร และที่สำคัญจะทำให้เขาเข้าใจได้อย่างไร หนึ่งในคำตอบที่เป็นไปได้ คือการใช้ Model
4. วิชาวิทยาศาสตร์ ต้องการให้ผู้เรียนได้ทดลอง แต่การจัดการเรียนการสอนในประเทศไทยยังไม่เอื้อในเรื่องนี้ ดังนั้นการใช้ Model based learning ก็เป็นอีกหนึ่งคำตอบที่อยู่ระหว่างกลางของการเรียนแบบบรรยาย กับการเรียนแบบทดลอง
วิธีการนำไปใช้ในห้องเรียน
- เราสามารถใช้ model เป็นตัวเริ่มต้น class เลยก็ได้ แต่จะดีกว่าถ้าปูพื้นฐานที่จำเป็นให้กับผู้เรียนก่อน จากนั้นต่อด้วยโมเดล และคำถามที่ต้องใช้โมเดลเป็นตัวช่วยในการหาคำตอบ
ตัวอย่างเช่น
รูปด้านบน เราอาจจะกำลังสอนเรื่องการหาปริมาตร
นอกจากวาดรูปแล้ว จะดีกว่ามั้ยถ้าเราจะให้ผู้เรียนจับต้อง รูปร่างเหล่านั้นได้จริงๆ แบบ 3 มิติเลย ซึ่งเราสามารถทำมาให้เขาได้เลยก็จริง แต่ถ้าเราให้ผู้เรียนเป็นคนสร้างเอง โดยได้รับคำแนะนำจากเรา จะทำให้ผู้เรียนรู้สึกมีส่วนร่วมมากขึ้น และสนุกกับการเรียนมากขึ้น
จากภาพด้านบน เราก็สามารถถามต่อยอดไปได้ หลังจากที่ทำโมเดลแบบง่ายๆเสร็จแล้ว คือ
+1: Model ที่สร้าง มีปริมาตรเท่าไร่?
+1: พื้นที่ผิวเป็นเท่าไหร่ ถ้าเป็นรูปทรงตัน
+1: ความสูงของรูปร่างที่สร้างขึ้นเป็นเท่าไหร่ หามาได้อย่างไร (ไม่ใช่เอาไม้บรรทัดวัดนะ แต่เป็นการใช้หลักการทางคณิตศาสตร์มากอธิบาย เช่น ใช้ ตรีโกนมิติ ใช้พีทาโกรัส เป็นต้น)
นอกจากวิชาคณิตศาสตร์แล้วเรายังสามารถประยุกต์ใช้ได้กับทุกวิชา เช่นในวิชาชีววิทยาที่ผมสอน
เรื่องเซลล์ ให้นักเรียนปั้นรูปเซลล์
+1: ใช้เป็นตัวเริ่มต้นชันเรียน โดยให้ผู้เรียนปั้นรูปของเซลล์ในความคิดของเขา โดยที่ยังไม่ได้สอน และให้เขาออกมานำเสนอว่า ทำไมเขาปั้นมีสิ่งเหล่านั้นไว้ในเซลล์ มีไว้เพื่ออะไร ฯลฯ และเราสามารถเชื่อมโยงเข้าสู่เนื้อหาได้ โดยบอกว่ามาดูกันว่าสิ่งที่นักเรียนของเราปั้น นักวิทยาศาสตร์เขาเรียกมันว่าอะไร และมันมีหน้าที่อะไรภายในเซลล์
+1: ใช้เพื่อประเมินหลังการสอน โดยการปั้นรูปเซลล์ เพื่อตกผลึกความรู้ว่าที่เรียนเรื่องเซลล์มา จนจบแล้วสามารถสร้างเซลล์ของตัวเองได้หรือไม่ (โดยการปั้นดินน้ำมัน)
ยังมีอีกมากมายของชีววิทยาที่สามารถประยุกต์ได้ เช่น DNA กระดาษ ใช้หลอดมาสร้าง Model ท่อลำเลียงของพืช ฯลฯ
กล้องจุลทรรศน์ ราคา 1 บาท
